UDI Volume 66 (Czerwiec/June 2020) |
|
|
Waldemar Siemiński, Ewa Tarchalska
O poszerzenie podejścia do partycypacji społecznej w kształtowaniu przestrzeni For broadening the approach to social participation in space planning and shaping Urban Development Issues, vol. 66, 183–188 DOI: 10.2478/udi-2020-0022
Słowa kluczowe: partycypacja społeczna, planowanie i kształtowanie przestrzeni, pełna definicja partycypacji społecznej, typy partycypacji, nowatorskie zastosowania partycypacji w kształtowaniu przestrzeni
Keywords: social participation, planning and shaping space, full definition of social participation, types of participation, innovative applications of participation in shaping space |
ABSTRAKT
W ujęciach teoretycznych partycypacji społecznej w planowaniu i kształtowaniu przestrzeni po inicjującej je koncepcji „drabiny partycypacji” S.R. Arnstein (1968) zapanował zastój. Przykładowo problematyka ta w ogóle nie pojawia się w podręcznikach socjologii miasta i przestrzeni. Jest tak mimo „nadprodukcji” narzędzi i metod partycypacji w praktyce zarządzania publicznego, w tym w planowaniu przestrzennym. Artykuł próbuje nadrobić ten brak. Proponuje istotne dla ujęć teoretycznych: 1) pełniejsze zdefiniowanie partycypacji społecznej; 2) inne niż u S.R. Arnstein (1968) klasyfikacje typów partycypacji; 3) przykłady nowych, innowacyjnych w kształtowaniu przestrzeni narzędzi i metod partycypacji społecznej. Szczupłe objętościowo ramy artykułu każą raczej sygnalizować niż rozwijać problemy.
W ujęciach teoretycznych partycypacji społecznej w planowaniu i kształtowaniu przestrzeni po inicjującej je koncepcji „drabiny partycypacji” S.R. Arnstein (1968) zapanował zastój. Przykładowo problematyka ta w ogóle nie pojawia się w podręcznikach socjologii miasta i przestrzeni. Jest tak mimo „nadprodukcji” narzędzi i metod partycypacji w praktyce zarządzania publicznego, w tym w planowaniu przestrzennym. Artykuł próbuje nadrobić ten brak. Proponuje istotne dla ujęć teoretycznych: 1) pełniejsze zdefiniowanie partycypacji społecznej; 2) inne niż u S.R. Arnstein (1968) klasyfikacje typów partycypacji; 3) przykłady nowych, innowacyjnych w kształtowaniu przestrzeni narzędzi i metod partycypacji społecznej. Szczupłe objętościowo ramy artykułu każą raczej sygnalizować niż rozwijać problemy.
ABSTRACT
In theoretical approaches to social participation regarding primarily shaping and planning of space, after the concept of ‘participation ladder’ created by S.R. Arnstein (1968) who initiated this issue, a stagnation period has taken place. This happens despite the ‘overproduction’ of tools and participation methods in public management practice, including spatial planning. The article is an attempt to make up for this lack by proposing ideas relevant for a theoretical approach: 1) a more complete definition of the phenomenon of participation; 2) other than S.R. Arnstein’s (1968) classification of the types of social participation; 3) examples of new and innovative tools and methods for implementing social participation in space development processes. Due to the limited volume of the article, these issues are signalled rather than thoroughly developed.
In theoretical approaches to social participation regarding primarily shaping and planning of space, after the concept of ‘participation ladder’ created by S.R. Arnstein (1968) who initiated this issue, a stagnation period has taken place. This happens despite the ‘overproduction’ of tools and participation methods in public management practice, including spatial planning. The article is an attempt to make up for this lack by proposing ideas relevant for a theoretical approach: 1) a more complete definition of the phenomenon of participation; 2) other than S.R. Arnstein’s (1968) classification of the types of social participation; 3) examples of new and innovative tools and methods for implementing social participation in space development processes. Due to the limited volume of the article, these issues are signalled rather than thoroughly developed.
REFERENCES
Arnstein S.R, 2012, Drabina partycypacji, [w:] J. Erbel, P. Sadura (red.), Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa, 12–39.
Bida-Wawryniuk Z., Siemiński W., 2016, Konflikty społeczno-przestrzenne w Warszawie w latach 2013–2014, Człowiek i Środowisko, 2(40), 5–28.
Billert A., 2012, Likwidacja podmiotowości miast, Zielone Wiadomości.
Dostępne na: http://zielonewiadomosci.pl/wp-content/uploads/2012/01/Billert_Likwidacja_podmiotowosci_miast.pdf [data dostępu: 12.04.2020].
Czapkiewicz M., 2013, Interfejs miasta, Magazyn Miasta, 2, 27.
Długosz D., Wygnański J., 2005, Obywatele dyskutują. Przewodnik po partycypacji społecznej, Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych, Warszawa.
Goździewicz-Biechońska J., 2008, Partycypacja społeczna w tworzeniu prawa na przykładzie mpzp, Samorząd Terytorialny, 7(8), 32–42.
Gójska A., Lewenstein B., 2014, Dialog zamiast konfliktu. Konsultacje społeczne w przestrzeni wielkomiejskiej, [w:] Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym. Konferencja Towarzystwa Urbanistów Polskich Oddziału w Warszawie oraz Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, Wydawnictwo Towarzystwo Urbanistów Polskich, Oddział w Warszawie, Warszawa, 56–65.
Grabowska M., Szawiel T., 2005, Budowanie demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Izdebski H., 2013, Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Jadach-Sepioło A. (red.), 2016, Ludzie. Przestrzeń. Zmiana. Dobre praktyki w rewitalizacji, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Kazimierczak T., 2011, Partycypacja publiczna: pojęcia, ramy teoretyczne, [w:] A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, ISP, Warszawa, 83–84.
Komornicka M. (red.), 2016, Plan na plan. Partycypacja w planowaniu miejscowym, Miasto Stołeczne Warszawa, Stowarzyszenie Odblokuj, Warszawa.
Matejczyk D. (red.), 2011, Raport końcowy z badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych, Warszawa.
Dostępne na: https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/download/files/Biblioteka/raport_efekt_konsult.pdf [data dostępu: 10.04.2020].
Mazur H. (red.), 2017, Miasto na plus. Eseje o polskich przestrzeniach miejskich, Wysoki Zamek, Kraków.
Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., 2013, Antybezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu, Fundacja Res Publica, Warszawa.
Miessen M., 2013, Koszmar partycypacji, Bęc Zmiana, Warszawa.
Pistelok P., Martela B. (red.), 2019, Raport o stanie polskich miast. Partycypacja publiczna, IRMiR, Warszawa–Kraków.
Siemiński W., 2000, Partycypacja społeczna w zarządzaniu miastami w Polsce, Człowiek i Środowisko, 1 (24), 29–41.
Siemiński W., 2010, Praktyka prowadzenia dyskusji publicznych w planowaniu przestrzennym, Człowiek i Środowisko, 3–4(34), 47–62.
Skalski K., 1996, O budowie systemu rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich, Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków.
Tarchalska E., 2016, Stewardship Mapping – nowa metoda zarządzania środowiskiem przyrodniczym w mieście, Człowiek i Środowisko, 1(40), 95–114.
Wiench J., 1991, Metody i techniki konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa.
Wnuk-Lipiński E., 2008, Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa.
Akty prawne
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, DzU 2015 poz. 199.
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, DzU 2009 nr 19 poz. 100.
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, DzU 2015 poz. 1777.
Arnstein S.R, 2012, Drabina partycypacji, [w:] J. Erbel, P. Sadura (red.), Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa, 12–39.
Bida-Wawryniuk Z., Siemiński W., 2016, Konflikty społeczno-przestrzenne w Warszawie w latach 2013–2014, Człowiek i Środowisko, 2(40), 5–28.
Billert A., 2012, Likwidacja podmiotowości miast, Zielone Wiadomości.
Dostępne na: http://zielonewiadomosci.pl/wp-content/uploads/2012/01/Billert_Likwidacja_podmiotowosci_miast.pdf [data dostępu: 12.04.2020].
Czapkiewicz M., 2013, Interfejs miasta, Magazyn Miasta, 2, 27.
Długosz D., Wygnański J., 2005, Obywatele dyskutują. Przewodnik po partycypacji społecznej, Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych, Warszawa.
Goździewicz-Biechońska J., 2008, Partycypacja społeczna w tworzeniu prawa na przykładzie mpzp, Samorząd Terytorialny, 7(8), 32–42.
Gójska A., Lewenstein B., 2014, Dialog zamiast konfliktu. Konsultacje społeczne w przestrzeni wielkomiejskiej, [w:] Partycypacja społeczna w planowaniu przestrzennym. Konferencja Towarzystwa Urbanistów Polskich Oddziału w Warszawie oraz Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy, Wydawnictwo Towarzystwo Urbanistów Polskich, Oddział w Warszawie, Warszawa, 56–65.
Grabowska M., Szawiel T., 2005, Budowanie demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Izdebski H., 2013, Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
Jadach-Sepioło A. (red.), 2016, Ludzie. Przestrzeń. Zmiana. Dobre praktyki w rewitalizacji, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa.
Kazimierczak T., 2011, Partycypacja publiczna: pojęcia, ramy teoretyczne, [w:] A. Olech (red.), Partycypacja publiczna. O uczestnictwie obywateli w życiu wspólnoty lokalnej, ISP, Warszawa, 83–84.
Komornicka M. (red.), 2016, Plan na plan. Partycypacja w planowaniu miejscowym, Miasto Stołeczne Warszawa, Stowarzyszenie Odblokuj, Warszawa.
Matejczyk D. (red.), 2011, Raport końcowy z badania efektywności mechanizmów konsultacji społecznych, Warszawa.
Dostępne na: https://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/download/files/Biblioteka/raport_efekt_konsult.pdf [data dostępu: 10.04.2020].
Mazur H. (red.), 2017, Miasto na plus. Eseje o polskich przestrzeniach miejskich, Wysoki Zamek, Kraków.
Mergler L., Pobłocki K., Wudarski M., 2013, Antybezradnik przestrzenny: prawo do miasta w działaniu, Fundacja Res Publica, Warszawa.
Miessen M., 2013, Koszmar partycypacji, Bęc Zmiana, Warszawa.
Pistelok P., Martela B. (red.), 2019, Raport o stanie polskich miast. Partycypacja publiczna, IRMiR, Warszawa–Kraków.
Siemiński W., 2000, Partycypacja społeczna w zarządzaniu miastami w Polsce, Człowiek i Środowisko, 1 (24), 29–41.
Siemiński W., 2010, Praktyka prowadzenia dyskusji publicznych w planowaniu przestrzennym, Człowiek i Środowisko, 3–4(34), 47–62.
Skalski K., 1996, O budowie systemu rewitalizacji dawnych dzielnic miejskich, Krakowski Instytut Nieruchomości, Kraków.
Tarchalska E., 2016, Stewardship Mapping – nowa metoda zarządzania środowiskiem przyrodniczym w mieście, Człowiek i Środowisko, 1(40), 95–114.
Wiench J., 1991, Metody i techniki konsultacji społecznych w planowaniu przestrzennym, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, Warszawa.
Wnuk-Lipiński E., 2008, Socjologia życia publicznego, Scholar, Warszawa.
Akty prawne
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, DzU 2015 poz. 199.
Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, DzU 2009 nr 19 poz. 100.
Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, DzU 2015 poz. 1777.