UDI Volume 71 (Wrzesień/September 2021) |
|
|
Kamil Nowak
Lokalna polityka mieszkaniowa jako instrument przeciwdziałania niekontrolowanej urbanizacji w miastach kurczących się Local housing policy as a means of counteracting uncontrolled urbanisation in shrinking cities Urban Development Issues, vol. 71, 128–138. https://doi.org/10.51733/udi.2021.71.13
Słowa kluczowe: mieszkalnictwo, lokalna polityka mieszkaniowa, depopulacja, kurczenie się miast
Keywords: housing, local housing policy, depopulation, shrinking cities |
ABSTRAKT
Kurczenie się miast to proces postępujący w wielu ośrodkach miejskich w Polsce. Choć jednym z jego głównych symptomów jest ubytek ludności, często pomimo braku racjonalnych przesłanek przeznaczane są w nich pod zabudowę nowe tereny – przy jednoczesnym zaniedbywaniu innych możliwości poprawy warunków mieszkaniowych. Lokalna polityka mieszkaniowa może stanowić skuteczny instrument służący przeciwdziałaniu rozrostowi niekontrolowanej urbanizacji w miastach kurczących się. Wymaga ona jednak od władz samorządowych podejmowania licznych działań wykraczających poza minimalny zakres obowiązków wskazanych w obowiązujących przepisach. Na podstawie analizy dokumentów określających lokalne polityki mieszkaniowe dla grupy 50 miast cechujących się w latach 2002–2017 największym ubytkiem mieszkańców zidentyfikowano kilkadziesiąt działań, które mogą służyć odpowiedzialnemu rozwojowi funkcji mieszkaniowej w perspektywie zachodzącej depopulacji.
Kurczenie się miast to proces postępujący w wielu ośrodkach miejskich w Polsce. Choć jednym z jego głównych symptomów jest ubytek ludności, często pomimo braku racjonalnych przesłanek przeznaczane są w nich pod zabudowę nowe tereny – przy jednoczesnym zaniedbywaniu innych możliwości poprawy warunków mieszkaniowych. Lokalna polityka mieszkaniowa może stanowić skuteczny instrument służący przeciwdziałaniu rozrostowi niekontrolowanej urbanizacji w miastach kurczących się. Wymaga ona jednak od władz samorządowych podejmowania licznych działań wykraczających poza minimalny zakres obowiązków wskazanych w obowiązujących przepisach. Na podstawie analizy dokumentów określających lokalne polityki mieszkaniowe dla grupy 50 miast cechujących się w latach 2002–2017 największym ubytkiem mieszkańców zidentyfikowano kilkadziesiąt działań, które mogą służyć odpowiedzialnemu rozwojowi funkcji mieszkaniowej w perspektywie zachodzącej depopulacji.
ABSTRACT
The shrinking of cities is a process that can be observed in many Polish cities. Notwithstanding the associated population loss, often despite the absence of any underlying rationale, new development areas are designated within such shrinking cities with no use made of other possible avenues for improving housing conditions. A local housing policy can be an effective instrument for counteracting uncontrolled urbanisation in shrinking cities. However, this requires local authorities take a number of actions that go beyond the minimum scope of duties envisaged for local government by the applicable legislation. Based on an analysis of local housing policy documents for the group of 50 cities with the largest population decline in 2002–2017, the article identifies several dozen activities that may contribute to responsible development of the housing function in the face of ongoing depopulation.
The shrinking of cities is a process that can be observed in many Polish cities. Notwithstanding the associated population loss, often despite the absence of any underlying rationale, new development areas are designated within such shrinking cities with no use made of other possible avenues for improving housing conditions. A local housing policy can be an effective instrument for counteracting uncontrolled urbanisation in shrinking cities. However, this requires local authorities take a number of actions that go beyond the minimum scope of duties envisaged for local government by the applicable legislation. Based on an analysis of local housing policy documents for the group of 50 cities with the largest population decline in 2002–2017, the article identifies several dozen activities that may contribute to responsible development of the housing function in the face of ongoing depopulation.
REFERENCES
Bricocoli M., Cucca R., 2016, Social Mix and Housing Policy: Local Effects of a Misleading Rhetoric: The Case of Milan, Urban Studies, 53(1), 77–91. https://doi.org/10.1177/0042098014560499.
Cesarski M., 2013, Infrastruktura osadnicza w gospodarce rynkowej – kwestie równoważenia rozwoju, Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, Szkoła Główna Handlowa, 3, 9–25. https://doi.org/10.33119/kkessip.2013.3.1.
Cymerman J., 2013, Lokalna polityka gospodarki nieruchomościami w kreowaniu wartości nieruchomości, Studia Ekonomiczne, 144, 203–216.
Cyran R., 2013, Zintegrowana polityka mieszkaniowa jako instrument rozwoju lokalnego, Studia Ekonomiczne, 144(2), 217–226.
Gluns D., 2018, From Plans to Policies. Local Housing Governance for the Growing Cities Vienna and Washington, D.C., Springer VS, Wiesbaden.
Großmann K., 2007, Am Ende des Wchstumsparadigmas? Zum Wandel von Deutungsmustern in der Stadtentwicklung. Der Fall Chemnitz, Transcript Verlag, Bielefeld. https://doi.org/10.14361/9783839407189.
Markowski T., Drzazga D., Sikora-Fernandez D., Groeger L., Danielewicz J., 2018, Raport w sprawie polityki mieszkaniowej państwa, Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 185 .
Michalski M., 2016, Polityka mieszkaniowa na szczeblu lokalnym – doświadczenia angielskie, Świat Nieruchomości, 1, 61–67.
Musiał-Malago' M., 2018, Wybrane aspekty kurczenia się miast w Polsce, Studia Miejskie, 29, 61–75. https://doi.org/10.25167/sm2018.029.04.
Muzioł-Węcławowicz A., 2015, Problemy mieszkaniowe Polaków a polska polityka mieszkaniowa, [w:] M. Salamon, A. Muzioł-Wecławowicz (red.), Mieszkalnictwo w Polsce. Analiza wybranych obszarów polityki mieszkaniowej, Habitat for Humanity Poland, Warszawa, 13–90.
Muzioł-Węcławowicz A., Nowak K. (red.), 2018, Mieszkalnictwo społeczne. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Nowak K., 2018, Wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, [w:] A. Muzioł-Węcławowicz, K. Nowak (red.), Mieszkalnictwo społeczne. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Paprzyca K., 2010, Środowiskowe oczekiwania dotyczące budynków, Czasopismo Techniczne. Architektura, 14(107), 45–50.
Polak A., 2010, Rola samorządów gminnych w prowadzeniu polityki mieszkaniowej w okresie transformacji ustrojowej, Rocznik Żyrardowski, 8, 245–273.
Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., 2011, Kurczące się miasta (shrinking cities) i strategie ich regeneracji, [w:] L. Mierzejewska, M. Wdowicka (red.), Współczesne problemy rozwoju miast i regionów, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 135–148.
Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O., 2014, Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Twardoch A., 2015, Centralna, regionalna i lokalna polityka mieszkaniowa w kontekście prognozowanych zmian demograficznych. Wybrane skutki przestrzenne, społeczne i gospodarcze, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 223, 21–31.
Twardoch A., 2019, System do mieszkania. Perspektywy rozwoju dostępnego budownictwa mieszkaniowego, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
Yang H., 2014, Game Analysis of Behavior between Central and Local Government under Housing Price Control Policy Modern Economy, 5(12), 1132–1137. https://doi.org/10.4236/me.2014.512105.
Akty prawne i orzecznictwo
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz. U. 2019 poz. 1182 ze zm.
Źródła internetowe i bazy danych
Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [data dostępu: 18.08.2021].
Bricocoli M., Cucca R., 2016, Social Mix and Housing Policy: Local Effects of a Misleading Rhetoric: The Case of Milan, Urban Studies, 53(1), 77–91. https://doi.org/10.1177/0042098014560499.
Cesarski M., 2013, Infrastruktura osadnicza w gospodarce rynkowej – kwestie równoważenia rozwoju, Kolegium Ekonomiczno-Społecznego. Studia i Prace, Szkoła Główna Handlowa, 3, 9–25. https://doi.org/10.33119/kkessip.2013.3.1.
Cymerman J., 2013, Lokalna polityka gospodarki nieruchomościami w kreowaniu wartości nieruchomości, Studia Ekonomiczne, 144, 203–216.
Cyran R., 2013, Zintegrowana polityka mieszkaniowa jako instrument rozwoju lokalnego, Studia Ekonomiczne, 144(2), 217–226.
Gluns D., 2018, From Plans to Policies. Local Housing Governance for the Growing Cities Vienna and Washington, D.C., Springer VS, Wiesbaden.
Großmann K., 2007, Am Ende des Wchstumsparadigmas? Zum Wandel von Deutungsmustern in der Stadtentwicklung. Der Fall Chemnitz, Transcript Verlag, Bielefeld. https://doi.org/10.14361/9783839407189.
Markowski T., Drzazga D., Sikora-Fernandez D., Groeger L., Danielewicz J., 2018, Raport w sprawie polityki mieszkaniowej państwa, Studia Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, 185 .
Michalski M., 2016, Polityka mieszkaniowa na szczeblu lokalnym – doświadczenia angielskie, Świat Nieruchomości, 1, 61–67.
Musiał-Malago' M., 2018, Wybrane aspekty kurczenia się miast w Polsce, Studia Miejskie, 29, 61–75. https://doi.org/10.25167/sm2018.029.04.
Muzioł-Węcławowicz A., 2015, Problemy mieszkaniowe Polaków a polska polityka mieszkaniowa, [w:] M. Salamon, A. Muzioł-Wecławowicz (red.), Mieszkalnictwo w Polsce. Analiza wybranych obszarów polityki mieszkaniowej, Habitat for Humanity Poland, Warszawa, 13–90.
Muzioł-Węcławowicz A., Nowak K. (red.), 2018, Mieszkalnictwo społeczne. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Nowak K., 2018, Wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, [w:] A. Muzioł-Węcławowicz, K. Nowak (red.), Mieszkalnictwo społeczne. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Paprzyca K., 2010, Środowiskowe oczekiwania dotyczące budynków, Czasopismo Techniczne. Architektura, 14(107), 45–50.
Polak A., 2010, Rola samorządów gminnych w prowadzeniu polityki mieszkaniowej w okresie transformacji ustrojowej, Rocznik Żyrardowski, 8, 245–273.
Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., 2011, Kurczące się miasta (shrinking cities) i strategie ich regeneracji, [w:] L. Mierzejewska, M. Wdowicka (red.), Współczesne problemy rozwoju miast i regionów, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 135–148.
Stryjakiewicz T., Jaroszewska E., Marcińczak S., Ogrodowczyk A., Rumpel P., Siwek T., Slach O., 2014, Współczesny kontekst i podstawy teoretyczno-metodologiczne analizy procesu kurczenia się miast, [w:] T. Stryjakiewicz (red.), Kurczenie się miast w Europie Środkowo-Wschodniej, Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Twardoch A., 2015, Centralna, regionalna i lokalna polityka mieszkaniowa w kontekście prognozowanych zmian demograficznych. Wybrane skutki przestrzenne, społeczne i gospodarcze, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 223, 21–31.
Twardoch A., 2019, System do mieszkania. Perspektywy rozwoju dostępnego budownictwa mieszkaniowego, Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Warszawa.
Yang H., 2014, Game Analysis of Behavior between Central and Local Government under Housing Price Control Policy Modern Economy, 5(12), 1132–1137. https://doi.org/10.4236/me.2014.512105.
Akty prawne i orzecznictwo
Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz. U. 2019 poz. 1182 ze zm.
Źródła internetowe i bazy danych
Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start [data dostępu: 18.08.2021].