Magdalena Łaska
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie ochrony terenów zieleni przed presją inwestycyjną. Analiza zapisów na przykładzie Warszawy Masterplans as a tool for protecting green areas from investment pressure as exemplified by Warsaw Urban Development Issues, vol. 71, 88–95. https://doi.org/10.51733/udi.2021.71.09
Słowa kluczowe: zieleń miejska, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, planowanie przestrzenne, rozwiązania oparte na przyrodzie
Keywords: urban green areas, masterplans, spatial planning, nature-based solutions |
ABSTRAKT
Presja inwestycyjna na terenach zurbanizowanych z każdym rokiem jest coraz silniejsza, powodując nieodwracalne zmiany w środowisku. Zachowanie odpowiedniej jakości zamieszkiwania, a w ostatnich latach także adaptacja do zmian klimatu w miastach stały się prawdziwym wyzwaniem dla władz lokalnych. Jednym z najważniejszych aspektów wpływających na komfort życia jest obecność zieleni, dlatego tak istotna jest ochrona struktur przyrodniczych. Na poziomie gminy najskuteczniejszym rozwiązaniem prowadzącym do tego celu jest wprowadzenie odpowiednich zapisów w dokumentach planowania przestrzennego. Zarówno w ujęciu strategicznym – w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i formalno-prawnym – w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Jednak potencjał, który posiadają dostępne narzędzia planistyczne, bardzo rzadko znajduje wyraz w praktycznych rozwiązaniach urbanistycznych. Artykuł porusza problem stosowania w warszawskich mpzp zapisów mających na celu ograniczenie presji inwestycyjnej na tereny zieleni. W pracy skupiono się na analizie losowo wybranych uchwał przyjętych na przestrzeni ostatnich 26 lat. Jej wyniki doprowadziły do potwierdzenia przyjętej tezy.
Presja inwestycyjna na terenach zurbanizowanych z każdym rokiem jest coraz silniejsza, powodując nieodwracalne zmiany w środowisku. Zachowanie odpowiedniej jakości zamieszkiwania, a w ostatnich latach także adaptacja do zmian klimatu w miastach stały się prawdziwym wyzwaniem dla władz lokalnych. Jednym z najważniejszych aspektów wpływających na komfort życia jest obecność zieleni, dlatego tak istotna jest ochrona struktur przyrodniczych. Na poziomie gminy najskuteczniejszym rozwiązaniem prowadzącym do tego celu jest wprowadzenie odpowiednich zapisów w dokumentach planowania przestrzennego. Zarówno w ujęciu strategicznym – w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, jak i formalno-prawnym – w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Jednak potencjał, który posiadają dostępne narzędzia planistyczne, bardzo rzadko znajduje wyraz w praktycznych rozwiązaniach urbanistycznych. Artykuł porusza problem stosowania w warszawskich mpzp zapisów mających na celu ograniczenie presji inwestycyjnej na tereny zieleni. W pracy skupiono się na analizie losowo wybranych uchwał przyjętych na przestrzeni ostatnich 26 lat. Jej wyniki doprowadziły do potwierdzenia przyjętej tezy.
ABSTRACT
Investment pressure in urbanised areas has been growing ever stronger year by year causing irreversible changes to the environment. Maintaining the appropriate quality of housing conditions and, in recent years, adapting to climate change in cities have become major challenges for local authorities. The presence of greenery is one of the most important aspects influencing the quality of life, rendering the protection of natural structures an issue of paramount importance. At municipality level, the goal of protecting nature is best achieved by introducing appropriate provisions into planning documents. This can be done both in strategic terms – in the Municipal Urban Development Strategy (Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy), and in formal and legal terms – in masterplans (Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego). However, the potential offered by the planning tools available very rarely translates into practical urban solutions. The article provides an insight into how Warsaw’s masterplans are used with the goal of limiting investment pressure on green areas based on an analysis of randomly selected local authority resolutions on masterplans adopted over the past 26 years. The results of the analysis prove the hypothesis put forwards in the study.
Investment pressure in urbanised areas has been growing ever stronger year by year causing irreversible changes to the environment. Maintaining the appropriate quality of housing conditions and, in recent years, adapting to climate change in cities have become major challenges for local authorities. The presence of greenery is one of the most important aspects influencing the quality of life, rendering the protection of natural structures an issue of paramount importance. At municipality level, the goal of protecting nature is best achieved by introducing appropriate provisions into planning documents. This can be done both in strategic terms – in the Municipal Urban Development Strategy (Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy), and in formal and legal terms – in masterplans (Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego). However, the potential offered by the planning tools available very rarely translates into practical urban solutions. The article provides an insight into how Warsaw’s masterplans are used with the goal of limiting investment pressure on green areas based on an analysis of randomly selected local authority resolutions on masterplans adopted over the past 26 years. The results of the analysis prove the hypothesis put forwards in the study.
REFERENCES
Betlej M., Radziejowska A., 2016, Rozwój idei stref woonerf w Polsce na przykładzie miasta Łodzi, Bezpieczeństwo i ekologia, 6, 68–74.
Błażejczyk K., Kuchcik M., Milewski P., Dudek W., Kręcisz B., Błażejczyk A., Szmyd J., Degórska B., Pałczyński C., 2014, Miejska wyspa ciepła w Warszawie, PAN IGPZ, Warszawa.
Burlińska A., 2013, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie zarządzania przyrodą w mieście, Zrównoważony Rozwój — Zastosowania, 4, 133–143.
Chojecka A., 2014, Znaczenie terenów zielonych w przestrzeni publicznej oraz ich wpływ na jakość życia miejskiego, Rynek – Społeczeństwo – Kultura, 1/2014, 48–54.
Fogel P. i in., 2018, Atlas Ekofizjograficzny Miasta Stołecznego Warszawy, wykonawca: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa na zlecenie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego M. St. Warszawy, Warszawa. Dostępne na: https://architektura.um.warszawa.pl/-/atlas-ekofizjograficzny-warszawy [data dostępu: 18.09.2021].
Giedych R., 2018, Ochrona przyrody w polityce przestrzennej miast (Studia CXC), KPZK PAN, Warszawa.
Grahn, P., Stigdotter, U.A., 2003, Landscape planning and stress, Urban Forestry and Urban Greening, 2, 1–18.
Hedblom M., Gunnarsson B., Iravani B., Knez I., Schaefer M., Thorsson P., Lundström J.N., 2019, Reduction of physiological stress by urban green space in a multisensory virtual experiment, Scientific Reports, 9, 10113 (2019). https://doi.org/10.1038/s41598-019-46099-7.
„Moja woda” 2.0 – weź 5000 i oszczędzaj wodę, 31.03.2021, Powiat Wielkicki. Dostępne na: https://www.powiatwielicki.pl/aktualnosci,5765,bdquo-moja-wodardquo-2-0-ndash-wez-5000-zlotych-i-oszczedzaj-wode.html [data dostępu: 18.09.2021].
Najwyższa Izba Kontroli, 2017, Informacja o wynikach kontroli NIK pt. Zarządzanie zielenią miejską (LKR.430.005.2017 nr ewid. 158/2017/P/17/077/LKR), Kraków.
Komisja Europejska, 2013, Perception survey in 79 European cities, Quality of life in cities, Publication Office of the European Union, Luksemburg.
Szulczewska B., Giedych R., Borowski J., Kuchcik M., Sikorski P., Mazurkiewicz A., Stańczyk T., 2014, How much green is needed for a vital neighbourhood? In search for empirical evidence, Land Use Policy, 38, 330–345. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2013.11.006.
Szulczewska B., Nowak M.J., Solarek K., 2020, Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie kształtowania środowiska przyrodniczego, [w:] M.J. Nowak (red.), Funkcje narzędzi polityki przestrzennej, Studia KPZK-PAN, 5/197, 28–58.
Szulczewska, B., Kaliszuk, E., 2005, Koncepcja Systemu Przyrodniczego Miasta: geneza, ewolucja i znaczenie praktyczne, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych PAN, 7–24.
Zachariasz A., 2005, Parki miejskie jako ważny element przestrzeni publicznych współczesnego miasta, Czasopismo Techniczne. Architektura, 102 (9-A/2), 375–384.
Akty prawne
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2020 r. poz. 713 ze zm.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. z 2021 r. poz. 802 ze zm.
Uchwała nr XVIII/234/96 Rady Gminy Warszawa-Targówek z dnia 15.02.1996 r. w sprawie zmiany planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Wysockiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/targowek [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVII/498/97 Rady Gminy Warszawa-Białołęka z dnia 27.06.1997 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedli Mochtyńska-Kobiałka w gminie Warszawa Białołęka. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bialoleka [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 520/98 Rady Gminy Warszawa-Ursynów z dnia 15.05.1998 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Wolica w gminie Warszawa-Ursynów. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/ursynow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 143/VIII/99 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 29.04.1999 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Grochowskiej na odcinku od ul. Lubelskiej do ul. Kaleńskiej i Modrzewiowej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-poludnie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 496/XXXVI/00 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 28.08.2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Bartyckiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/mokotow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 815/LXVI/01 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 12.07.2001 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kwartału ograniczonego ulicami: Hożą, Mokotowską, Wilczą i Kruczą. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/srodmiescie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 1899/LXXXII/02 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 19.09.2002 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Sady Żoliborskie”. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/zoliborz [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXIII/392/2003 Rady m.st. Warszawy z dnia 18.12.2003 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu obszaru Żerania Wschodniego w rejonie ul. Bruszewskiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bialoleka [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXX/603/2004 Rady m.st. Warszawy z dnia 13.05.2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu obszaru Grzybowa – Działyńczyków. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/rembertow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXIII/1874/2005 Rady m.st. Warszawy z dnia 8.12.2005 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu terenu osiedla Młociny – część IV. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXXXIV/2864/2006 Rady m.st. Warszawy z dnia 26.10.2006 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Centrum Radości. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/dzielnica-wawer [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXI/720/2007 Rady m.st. Warszawy z dnia 20.12.2007 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Rudawka Głogowska”. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/zoliborz [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVII/1119/2008 Rady m.st. Warszawy z dnia 10.07.2008 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Stare Włochy w rejonie ulicy Stawy. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wlochy [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LVI/1669/2009 Rady m.st. Warszawy z dnia 28.05.2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Olbrachta. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XCIV/2749/2010 Rady m.st. Warszawy z dnia 09.11.2010 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/srodmiescie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXVIII/595/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 1.12.2011 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Nowoursynowskiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/ursynow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXIII/793/2012 Rady m.st. Warszawy z dnia 8.03.2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Sągi. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wilanow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXI/1683/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 11.07.2013 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Nowa Praga II. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-polnoc [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XCII/2349/2014 Rady m.st. Warszawy z dnia 16.10.2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Stadionu Narodowego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-poludnie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XX/484/2015 Rady m.st. Warszawy z dnia 26.11.2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Plac Wojska Polskiego w Dzielnicy Wesoła. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wesola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVI/893/2016 Rady m.st. Warszawy z dnia 20.10.2016 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy Żelaznej – część południowa. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LVIII/1507/2017 Rady m.st. Warszawy z dnia 30.11.2017 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Muzeum Powstania Warszawskiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXXIV/2090/2018 Rady m.st. Warszawy z dnia 27.09.2018 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu nieruchomości przy ul. Samogłoska 9 i 9A. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXIII/661/2019 Rady m.st. Warszawy z dnia 5.12.2019 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Parku Bródnowskiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/targowek [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXII/973/2020 Rady m.st. Warszawy z dnia 02.07.2020 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów po zachodniej stronie ulicy Przyczółkowej w rejonie ulicy Uprawnej – część II. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wilanow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XLVI/1407/2021 Rady m.st. Warszawy z dnia 18.03.2021 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Nowego Wawrzyszewa - część I w rejonie Stawów Brustmana. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].
Betlej M., Radziejowska A., 2016, Rozwój idei stref woonerf w Polsce na przykładzie miasta Łodzi, Bezpieczeństwo i ekologia, 6, 68–74.
Błażejczyk K., Kuchcik M., Milewski P., Dudek W., Kręcisz B., Błażejczyk A., Szmyd J., Degórska B., Pałczyński C., 2014, Miejska wyspa ciepła w Warszawie, PAN IGPZ, Warszawa.
Burlińska A., 2013, Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie zarządzania przyrodą w mieście, Zrównoważony Rozwój — Zastosowania, 4, 133–143.
Chojecka A., 2014, Znaczenie terenów zielonych w przestrzeni publicznej oraz ich wpływ na jakość życia miejskiego, Rynek – Społeczeństwo – Kultura, 1/2014, 48–54.
Fogel P. i in., 2018, Atlas Ekofizjograficzny Miasta Stołecznego Warszawy, wykonawca: Krajowy Instytut Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa na zlecenie Biura Architektury i Planowania Przestrzennego M. St. Warszawy, Warszawa. Dostępne na: https://architektura.um.warszawa.pl/-/atlas-ekofizjograficzny-warszawy [data dostępu: 18.09.2021].
Giedych R., 2018, Ochrona przyrody w polityce przestrzennej miast (Studia CXC), KPZK PAN, Warszawa.
Grahn, P., Stigdotter, U.A., 2003, Landscape planning and stress, Urban Forestry and Urban Greening, 2, 1–18.
Hedblom M., Gunnarsson B., Iravani B., Knez I., Schaefer M., Thorsson P., Lundström J.N., 2019, Reduction of physiological stress by urban green space in a multisensory virtual experiment, Scientific Reports, 9, 10113 (2019). https://doi.org/10.1038/s41598-019-46099-7.
„Moja woda” 2.0 – weź 5000 i oszczędzaj wodę, 31.03.2021, Powiat Wielkicki. Dostępne na: https://www.powiatwielicki.pl/aktualnosci,5765,bdquo-moja-wodardquo-2-0-ndash-wez-5000-zlotych-i-oszczedzaj-wode.html [data dostępu: 18.09.2021].
Najwyższa Izba Kontroli, 2017, Informacja o wynikach kontroli NIK pt. Zarządzanie zielenią miejską (LKR.430.005.2017 nr ewid. 158/2017/P/17/077/LKR), Kraków.
Komisja Europejska, 2013, Perception survey in 79 European cities, Quality of life in cities, Publication Office of the European Union, Luksemburg.
Szulczewska B., Giedych R., Borowski J., Kuchcik M., Sikorski P., Mazurkiewicz A., Stańczyk T., 2014, How much green is needed for a vital neighbourhood? In search for empirical evidence, Land Use Policy, 38, 330–345. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2013.11.006.
Szulczewska B., Nowak M.J., Solarek K., 2020, Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego jako narzędzie kształtowania środowiska przyrodniczego, [w:] M.J. Nowak (red.), Funkcje narzędzi polityki przestrzennej, Studia KPZK-PAN, 5/197, 28–58.
Szulczewska, B., Kaliszuk, E., 2005, Koncepcja Systemu Przyrodniczego Miasta: geneza, ewolucja i znaczenie praktyczne, Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych PAN, 7–24.
Zachariasz A., 2005, Parki miejskie jako ważny element przestrzeni publicznych współczesnego miasta, Czasopismo Techniczne. Architektura, 102 (9-A/2), 375–384.
Akty prawne
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. z 2021 r. poz. 741 ze zm.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Dz.U. z 2020 r. poz. 713 ze zm.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, Dz.U. z 2021 r. poz. 802 ze zm.
Uchwała nr XVIII/234/96 Rady Gminy Warszawa-Targówek z dnia 15.02.1996 r. w sprawie zmiany planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Wysockiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/targowek [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVII/498/97 Rady Gminy Warszawa-Białołęka z dnia 27.06.1997 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedli Mochtyńska-Kobiałka w gminie Warszawa Białołęka. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bialoleka [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 520/98 Rady Gminy Warszawa-Ursynów z dnia 15.05.1998 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Wolica w gminie Warszawa-Ursynów. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/ursynow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 143/VIII/99 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 29.04.1999 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Grochowskiej na odcinku od ul. Lubelskiej do ul. Kaleńskiej i Modrzewiowej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-poludnie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 496/XXXVI/00 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 28.08.2000 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Bartyckiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/mokotow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 815/LXVI/01 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 12.07.2001 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kwartału ograniczonego ulicami: Hożą, Mokotowską, Wilczą i Kruczą. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/srodmiescie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr 1899/LXXXII/02 Rady Gminy Warszawa-Centrum z dnia 19.09.2002 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Sady Żoliborskie”. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/zoliborz [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXIII/392/2003 Rady m.st. Warszawy z dnia 18.12.2003 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu obszaru Żerania Wschodniego w rejonie ul. Bruszewskiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bialoleka [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXX/603/2004 Rady m.st. Warszawy z dnia 13.05.2004 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu obszaru Grzybowa – Działyńczyków. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/rembertow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXIII/1874/2005 Rady m.st. Warszawy z dnia 8.12.2005 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego fragmentu terenu osiedla Młociny – część IV. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXXXIV/2864/2006 Rady m.st. Warszawy z dnia 26.10.2006 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Centrum Radości. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/dzielnica-wawer [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXI/720/2007 Rady m.st. Warszawy z dnia 20.12.2007 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego osiedla „Rudawka Głogowska”. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/zoliborz [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVII/1119/2008 Rady m.st. Warszawy z dnia 10.07.2008 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Stare Włochy w rejonie ulicy Stawy. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wlochy [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LVI/1669/2009 Rady m.st. Warszawy z dnia 28.05.2009 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ul. Olbrachta. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XCIV/2749/2010 Rady m.st. Warszawy z dnia 09.11.2010 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/srodmiescie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXVIII/595/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 1.12.2011 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Nowoursynowskiej. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/ursynow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXIII/793/2012 Rady m.st. Warszawy z dnia 8.03.2012 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulicy Sągi. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wilanow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXI/1683/2013 Rady m.st. Warszawy z dnia 11.07.2013 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Nowa Praga II. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-polnoc [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XCII/2349/2014 Rady m.st. Warszawy z dnia 16.10.2014 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Stadionu Narodowego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/praga-poludnie [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XX/484/2015 Rady m.st. Warszawy z dnia 26.11.2015 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Plac Wojska Polskiego w Dzielnicy Wesoła. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wesola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXVI/893/2016 Rady m.st. Warszawy z dnia 20.10.2016 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu ulicy Żelaznej – część południowa. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LVIII/1507/2017 Rady m.st. Warszawy z dnia 30.11.2017 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu Muzeum Powstania Warszawskiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wola [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr LXXIV/2090/2018 Rady m.st. Warszawy z dnia 27.09.2018 w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego rejonu nieruchomości przy ul. Samogłoska 9 i 9A. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXIII/661/2019 Rady m.st. Warszawy z dnia 5.12.2019 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Parku Bródnowskiego. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/targowek [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XXXII/973/2020 Rady m.st. Warszawy z dnia 02.07.2020 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenów po zachodniej stronie ulicy Przyczółkowej w rejonie ulicy Uprawnej – część II. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/wilanow [data dostępu: 12.07.2021].
Uchwała nr XLVI/1407/2021 Rady m.st. Warszawy z dnia 18.03.2021 r. w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru Nowego Wawrzyszewa - część I w rejonie Stawów Brustmana. Dostępne na: https://nowa-architektura.um.warszawa.pl/bielany [data dostępu: 12.07.2021].