Janusz Komenda
Podkłady kartograficzne w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na poziomie lokalnym Cartographic backgrounds in spatial planning and spatial development at the local level Urban Development Issues, vol. 68(1), 39–55. https://doi.org/10.51733/udi.2020.68.04
Słowa kluczowe: planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, mapa topograficzna, mapa ewidencyjna, mapa zasadnicza, bazy danych przestrzennych – rejestry publiczne
Keywords: spatial planning and spatial development ,topographic map, cadastral map, basic map, spatial databases – public registers |
ABSTRAKT
Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania wiedzy dotyczącej podkładów kartograficznych wykorzystywanych dla potrzeb planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie lokalnym oraz ich charakterystyki i określenia stanu ich zasobów w Polsce. Wskazuje również na potencjalne możliwości wykorzystania dostępnych w Państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym baz danych przestrzennych – rejestrów publicznych, dla potrzeb planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie lokalnym. Stan pokrycia kraju mapami pochodzącymi z wspomnianego źródła jest zróżnicowany. Jedynym rodzajem map topograficznych w skali 1:10 000, obejmujących swym zasięgiem całą Polskę są mapy wykonane w układzie współrzędnych „1965”. Są one jednak w bardzo dużym stopniu nieaktualne – szczególnie w obszarach intensywnej urbanizacji. Z kolei mapy topograficzne w skali 1:10 000 wykonane w układach współrzędnych „1942” i „1992” są mapami o większej aktualności, ale obejmują tylko część kraju. Dużo bardziej zróżnicowana i jeszcze mniej korzystna dla organów sporządzających dokumenty planistyczne, jest sytuacja w przypadku map ewidencyjnych i zasadniczych. Jeszcze wiele gmin w Polsce nie dysponuje dla swych obszarów (w całości lub części) mapami zasadniczymi o pełnej treści, a część tych gmin ma również problemy z dostępem do aktualnych map ewidencji gruntów i budynków w postaci wektorowej (dostępne dla nich mapy ewidencji gruntów i budynków w postaci analogowej są bardzo nieaktualne).
Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania wiedzy dotyczącej podkładów kartograficznych wykorzystywanych dla potrzeb planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie lokalnym oraz ich charakterystyki i określenia stanu ich zasobów w Polsce. Wskazuje również na potencjalne możliwości wykorzystania dostępnych w Państwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym baz danych przestrzennych – rejestrów publicznych, dla potrzeb planowania i zagospodarowania przestrzennego na poziomie lokalnym. Stan pokrycia kraju mapami pochodzącymi z wspomnianego źródła jest zróżnicowany. Jedynym rodzajem map topograficznych w skali 1:10 000, obejmujących swym zasięgiem całą Polskę są mapy wykonane w układzie współrzędnych „1965”. Są one jednak w bardzo dużym stopniu nieaktualne – szczególnie w obszarach intensywnej urbanizacji. Z kolei mapy topograficzne w skali 1:10 000 wykonane w układach współrzędnych „1942” i „1992” są mapami o większej aktualności, ale obejmują tylko część kraju. Dużo bardziej zróżnicowana i jeszcze mniej korzystna dla organów sporządzających dokumenty planistyczne, jest sytuacja w przypadku map ewidencyjnych i zasadniczych. Jeszcze wiele gmin w Polsce nie dysponuje dla swych obszarów (w całości lub części) mapami zasadniczymi o pełnej treści, a część tych gmin ma również problemy z dostępem do aktualnych map ewidencji gruntów i budynków w postaci wektorowej (dostępne dla nich mapy ewidencji gruntów i budynków w postaci analogowej są bardzo nieaktualne).
ABSTRACT
The authorities drawing up planning documents in the field of spatial planning and spatial development at the local level are obliged by the applicable legal regulations to use appropriate cartographic backgrounds for their cartographic parts. These cartographic backgrounds are collected in the State Geodetic and Cartographic Resource and made available by the Chief Surveyor of the Country – as regards to the central resource; Voivodship marshals – as regards to voivodship resources, and Starosts – as regards to poviat resources. This resource includes both topographic maps in the scale 1:10 000 (used to prepare studies of the conditions and directions of spatial development of a commune), basic maps and cadastral maps (used to prepare local spatial development plans) and spatial databases – public registers (used at present mainly as auxiliary materials in the preparation of planning documents). The country’s coverage with the above-mentioned maps varies. The only type of topographic maps in the scale 1:10 000, covering the entire territory of the country, are maps made in the “1965” coordinate system. However, they are largely outdated – especially in areas of intense urbanisation . On the other hand, topographic maps in the scale 1:10 000 made in the “1942” and “1992” coordinate systems are more up-to-date maps, but they cover only part of the country. The situation is much more varied and even less favourable in the case of cadastral maps and basic maps. Still, many communes in Poland do not have full-content basic maps for their areas and some of these communes also have problems with access to up-to-date cadastral maps in the form of a vector (analogue cadastral maps available for them are very outdated). This article is an attempt to systematise the knowledge of cartographic backgrounds used for spatial planning and spatial development at the local level as well as their characteristics and determination of the state of their resources in Poland. It also indicates the potential possibilities of using spatial databases available in the State Geodetic and Cartographic Resource – public registers for the purposes of spatial planning and spatial development at the local level.
The authorities drawing up planning documents in the field of spatial planning and spatial development at the local level are obliged by the applicable legal regulations to use appropriate cartographic backgrounds for their cartographic parts. These cartographic backgrounds are collected in the State Geodetic and Cartographic Resource and made available by the Chief Surveyor of the Country – as regards to the central resource; Voivodship marshals – as regards to voivodship resources, and Starosts – as regards to poviat resources. This resource includes both topographic maps in the scale 1:10 000 (used to prepare studies of the conditions and directions of spatial development of a commune), basic maps and cadastral maps (used to prepare local spatial development plans) and spatial databases – public registers (used at present mainly as auxiliary materials in the preparation of planning documents). The country’s coverage with the above-mentioned maps varies. The only type of topographic maps in the scale 1:10 000, covering the entire territory of the country, are maps made in the “1965” coordinate system. However, they are largely outdated – especially in areas of intense urbanisation . On the other hand, topographic maps in the scale 1:10 000 made in the “1942” and “1992” coordinate systems are more up-to-date maps, but they cover only part of the country. The situation is much more varied and even less favourable in the case of cadastral maps and basic maps. Still, many communes in Poland do not have full-content basic maps for their areas and some of these communes also have problems with access to up-to-date cadastral maps in the form of a vector (analogue cadastral maps available for them are very outdated). This article is an attempt to systematise the knowledge of cartographic backgrounds used for spatial planning and spatial development at the local level as well as their characteristics and determination of the state of their resources in Poland. It also indicates the potential possibilities of using spatial databases available in the State Geodetic and Cartographic Resource – public registers for the purposes of spatial planning and spatial development at the local level.
REFERENCES
Boratyńska-Karpiej E., Obarymska-Dzierzgwa J. (red.), 2018, Dostępność jest na plus, Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Dostępne na: https://www.cupt.gov.pl/dostepnosc/publikacje [data dostępu: 29.07.2020 r.]
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, załącznik do Uchwały nr 16 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2013 r., M.P. 2013 poz. 121. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20130000121 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Gadziński J., Goras E. (red.), 2019, Transport i mobilność miejska. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Gilbert M. (red.), 2002, Building for Everyone. Inclusion, Access and Use, National Disability Authority, Dublin. Dostępne na: https://kilkennycoco.ie/resources/BuildingEveryoneNDA.pdf [data dostępu: 03.08.2020 r.].
Hebel K., Wyszomirski O., 2014, Plan zrównoważonej mobilności miejskiej jako kompleksowe podejście do planowania mobilności w miastach, Technika Transportu Szynowego, 11–12/2014, 47–52.
Ogórek P., Kulig M., Przeniczny A., 2019, Dostosowanie miejskich systemów transportu publicznego do potrzeb osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się, w tym szczególnie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i osób starszych, Transport Miejski i Regionalny, 5, 14–20.
Perek-Białas J. (red.), 2015, Srebrna Księga, Senioralny audyt przestrzeni, Stowarzyszenie Pracownia Obywatelska, Kraków. Dostępne na: https://pdfslide.net/reader/f/srebrna-ksiega-senioralny-audyt-przestrzeni [data dostępu: 05.08.2020 r.].
Program dostosowywania systemu komunikacji miejskiej do obsługi osób niepełnosprawnych, 2008, załącznik do Uchwała Rady Miasta Krakowa Nr LX/775/08 z dnia 17 grudnia 2008 r. Dostępne na: https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D17627%26typ%3Du [data dostępu: 21.07.2020].
Program rządowy Dostępność Plus 2018-2025, 2018, załącznik do Uchwały nr 102/2018 Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Dostępność Plus. Dostępne na: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/o-programie/#Program%20Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87%20Plus: [data dostępu: 21.07.2020 r.].
Program Strategiczny Transport i Komunikacja, 2018, załącznik do Uchwały Nr 1936/18 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 16 października 2018 r. Dostępne na: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1511540,uchwala-nr-193618-zarzadu-wojewodztwa-malopolskiego-z-dnia-16-pazdziernika-2018r-w-sprawie-zmiany-uc.html [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Projekt Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030, 21.05.2020 Dostępne na: http://niepelnosprawni.gov.pl/art,1025,ogloszenie-o-konsultacjach-publicznych-projektu-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-strategia-na-rzecz-osob-z-niepelnosprawnosciami-2020-2030 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Raczyńska-Buława E., 2017a, Dostosowanie usług transportu publicznego do potrzeb osób niepełnosprawnych, Autobusy, 7–8/2017, 31–41.
Raczyńska-Buława E., 2017b, Mobilność osób starszych. Dlaczego nie transport publiczny?, TTS Technika Transportu Szynowego, 1–2/2017, 24–34.
Rada Europy Komitet Ministrów, 2006, Zalecenie nr Rec (2006)5 dla państw członkowskich Plan działań Rady Europy w celu promocji praw i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: podnoszenie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006-2015. Dostępne na: http://niepelnosprawni.gov.pl/container/dokumenty-miedzynarodowe/dokumenty-rady-europejskiej/Zalecenie%20Nr%20Rec%202006.5.pdf [ data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, załącznik do Uchwały nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r., M.P. 2017 poz. 260. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20170000260 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”, 2019, załącznik nr 1 do Uchwały nr 1612/19 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 29 sierpnia 2019 r. Dostępne na: https://www.malopolska.pl/strategia-2030 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku, 2019, załącznik do Uchwały nr 105 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r., M.P. 2019 poz. 1054. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20190001054 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Najwyższa Izba Kontroli, 2016, Dostępność publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych w miastach na prawach powiatu, Nr ewid. 6/2016/P/15/069/LBY, Bydgoszcz. Dostępne na: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/15/069/ [data dostępu: 30.07.2018 r.].
Trociuk S. (red.), 2011, Dostępność infrastruktury publicznej dla osób z niepełnosprawnością. Analiza i zalecenia, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 5, Warszawa. Dostępne na: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87-infrastruktury-publicznej-dla-os%C3%B3b-z-niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85-analiza-i-zalecenia [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Wefering F., Rupprecht S., Bührmann S., Böhler-Baedeker S., 2014, Wytyczne. Opracowanie i Wdrożenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej. Dokument przygotowany dla Komisji Europejskiej. Dostępne na: https://www.pois.gov.pl/strony/o-programie/plan-zrownowazonej-mobilnosci-miejskiej-sump/dokumenty/ [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Akty prawne i orzecznictwo
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012 poz. 1169. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120001169 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla gmin, dla których organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest Miasto Oświęcim, 2019, załącznik do Uchwały Nr XIII/225/19 Rady Miasta Oświęcim z dnia 30 października 2019 r., Dz. Urz. Woj. 2019.7959. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2019/7959/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Gminy Miejskiej Kraków i gmin sąsiadujących, z którymi Gmina Miejska Kraków zawarła porozumienie w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego, 2013, załącznik do Uchwały Nr LXXX/1220/13 Rady Miasta Krakowa z dnia 28 sierpnia 2013 r., Dz. Urz. Woj. 2013.5431. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2013/5431/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Gminy Miasta Tarnowa z powierzonym zadaniem organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumień między gminami, 2016, załącznik do Uchwały Nr XXVII/281/2016 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 8 września 2016 r., Dz. Urz. Woj. 2016.5401. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2016/5401/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Nowego Sącza, 2014, załącznik do Uchwały Nr LXIV/607/2014 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 18 marca 2014 r., Dz. Urz. Woj. 2014.2169. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2014/2169/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Zakopanego na lata 2017–2025 z kierunkiem do 2030 r., 2017, załącznik do Uchwały Nr XXXIV/524/2017 Rady Miasta Zakopane z dnia 18 maja 2017 r., Dz. Urz. Woj. 2017.3845. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2017/3845/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego na obszarze Gminy Kęty oraz Gmin, które powierzyły Gminie Kęty jako organizatorowi zadania planowania rozwoju, organizacji i zarządzania w zakresie regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym tj. Andrychów, Osiek i Porąbka, 2015, załącznik nr 1 do Uchwały Nr XII/88/2015 Rady Miejskiej w Kętach z dnia 24 września 2015 r., Dz. Urz. Woj. 2015.5908. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2015/5908/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan „Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego” na obszarze Związku Komunalnego Gmin „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu na lata 2013–2023, 2012, załącznik do Uchwały Nr LXXXVIII/318/2012 Zgromadzenia Związku Komunalnego „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu z dnia 22 listopada 2012 r., Dz. Urz. Woj. 2013.391. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2013/391/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie małopolskim, 2014, załącznik do Uchwały Nr LVI/908/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 października 2014 r., Dz. Urz. Woj. 2014.6255. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2014/6255/ [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego Związku Komunalnego „Komunikacja Międzygminna” w Chrzanowie, 2017, tekst jednolity ustalony na podstawie: Dz. Urz. Woj. 2014.1152 i Dz. Urz. Woj. 2017.917. Dostępne na: http://zkkm.pl/!data/Plan-transportowy/Plan_transportowy.pdf [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczące praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004. Dostępne na: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32011R0181 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Dz. U. z 2020 r. poz. 1062. Dostępne na: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001696 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1944 z późn. zm. Dostępne na: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20110050013 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Źródła internetowe:
Eurostat: Struktura ludności i starzenie się społeczeństwa:
https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Population_structure_and_ageing/pl [data dostępu: 29.07.2020].
Boratyńska-Karpiej E., Obarymska-Dzierzgwa J. (red.), 2018, Dostępność jest na plus, Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Dostępne na: https://www.cupt.gov.pl/dostepnosc/publikacje [data dostępu: 29.07.2020 r.]
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju – Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, załącznik do Uchwały nr 16 Rady Ministrów z dnia 5 lutego 2013 r., M.P. 2013 poz. 121. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20130000121 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Gadziński J., Goras E. (red.), 2019, Transport i mobilność miejska. Raport o stanie polskich miast, Instytut Rozwoju Miast i Regionów, Warszawa.
Gilbert M. (red.), 2002, Building for Everyone. Inclusion, Access and Use, National Disability Authority, Dublin. Dostępne na: https://kilkennycoco.ie/resources/BuildingEveryoneNDA.pdf [data dostępu: 03.08.2020 r.].
Hebel K., Wyszomirski O., 2014, Plan zrównoważonej mobilności miejskiej jako kompleksowe podejście do planowania mobilności w miastach, Technika Transportu Szynowego, 11–12/2014, 47–52.
Ogórek P., Kulig M., Przeniczny A., 2019, Dostosowanie miejskich systemów transportu publicznego do potrzeb osób z ograniczonymi możliwościami poruszania się, w tym szczególnie do potrzeb osób z niepełnosprawnościami i osób starszych, Transport Miejski i Regionalny, 5, 14–20.
Perek-Białas J. (red.), 2015, Srebrna Księga, Senioralny audyt przestrzeni, Stowarzyszenie Pracownia Obywatelska, Kraków. Dostępne na: https://pdfslide.net/reader/f/srebrna-ksiega-senioralny-audyt-przestrzeni [data dostępu: 05.08.2020 r.].
Program dostosowywania systemu komunikacji miejskiej do obsługi osób niepełnosprawnych, 2008, załącznik do Uchwała Rady Miasta Krakowa Nr LX/775/08 z dnia 17 grudnia 2008 r. Dostępne na: https://www.bip.krakow.pl/?dok_id=167&sub_dok_id=167&sub=uchwala&query=id%3D17627%26typ%3Du [data dostępu: 21.07.2020].
Program rządowy Dostępność Plus 2018-2025, 2018, załącznik do Uchwały nr 102/2018 Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie ustanowienia Rządowego Programu Dostępność Plus. Dostępne na: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/o-programie/#Program%20Dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87%20Plus: [data dostępu: 21.07.2020 r.].
Program Strategiczny Transport i Komunikacja, 2018, załącznik do Uchwały Nr 1936/18 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 16 października 2018 r. Dostępne na: https://bip.malopolska.pl/umwm,a,1511540,uchwala-nr-193618-zarzadu-wojewodztwa-malopolskiego-z-dnia-16-pazdziernika-2018r-w-sprawie-zmiany-uc.html [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Projekt Strategii na rzecz Osób z Niepełnosprawnościami 2020-2030, 21.05.2020 Dostępne na: http://niepelnosprawni.gov.pl/art,1025,ogloszenie-o-konsultacjach-publicznych-projektu-uchwaly-rady-ministrow-w-sprawie-przyjecia-dokumentu-strategia-na-rzecz-osob-z-niepelnosprawnosciami-2020-2030 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Raczyńska-Buława E., 2017a, Dostosowanie usług transportu publicznego do potrzeb osób niepełnosprawnych, Autobusy, 7–8/2017, 31–41.
Raczyńska-Buława E., 2017b, Mobilność osób starszych. Dlaczego nie transport publiczny?, TTS Technika Transportu Szynowego, 1–2/2017, 24–34.
Rada Europy Komitet Ministrów, 2006, Zalecenie nr Rec (2006)5 dla państw członkowskich Plan działań Rady Europy w celu promocji praw i pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w społeczeństwie: podnoszenie jakości życia osób niepełnosprawnych w Europie 2006-2015. Dostępne na: http://niepelnosprawni.gov.pl/container/dokumenty-miedzynarodowe/dokumenty-rady-europejskiej/Zalecenie%20Nr%20Rec%202006.5.pdf [ data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.), 2017, załącznik do Uchwały nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r., M.P. 2017 poz. 260. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20170000260 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”, 2019, załącznik nr 1 do Uchwały nr 1612/19 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 29 sierpnia 2019 r. Dostępne na: https://www.malopolska.pl/strategia-2030 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 roku, 2019, załącznik do Uchwały nr 105 Rady Ministrów z dnia 24 września 2019 r., M.P. 2019 poz. 1054. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20190001054 [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Najwyższa Izba Kontroli, 2016, Dostępność publicznego transportu zbiorowego dla osób niepełnosprawnych w miastach na prawach powiatu, Nr ewid. 6/2016/P/15/069/LBY, Bydgoszcz. Dostępne na: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/15/069/ [data dostępu: 30.07.2018 r.].
Trociuk S. (red.), 2011, Dostępność infrastruktury publicznej dla osób z niepełnosprawnością. Analiza i zalecenia, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 5, Warszawa. Dostępne na: https://www.rpo.gov.pl/pl/content/dost%C4%99pno%C5%9B%C4%87-infrastruktury-publicznej-dla-os%C3%B3b-z-niepe%C5%82nosprawno%C5%9Bci%C4%85-analiza-i-zalecenia [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Wefering F., Rupprecht S., Bührmann S., Böhler-Baedeker S., 2014, Wytyczne. Opracowanie i Wdrożenie Planu Zrównoważonej Mobilności Miejskiej. Dokument przygotowany dla Komisji Europejskiej. Dostępne na: https://www.pois.gov.pl/strony/o-programie/plan-zrownowazonej-mobilnosci-miejskiej-sump/dokumenty/ [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Akty prawne i orzecznictwo
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych sporządzona w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r., Dz.U. 2012 poz. 1169. Dostępne na: http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20120001169 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla gmin, dla których organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest Miasto Oświęcim, 2019, załącznik do Uchwały Nr XIII/225/19 Rady Miasta Oświęcim z dnia 30 października 2019 r., Dz. Urz. Woj. 2019.7959. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2019/7959/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Gminy Miejskiej Kraków i gmin sąsiadujących, z którymi Gmina Miejska Kraków zawarła porozumienie w zakresie organizacji publicznego transportu zbiorowego, 2013, załącznik do Uchwały Nr LXXX/1220/13 Rady Miasta Krakowa z dnia 28 sierpnia 2013 r., Dz. Urz. Woj. 2013.5431. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2013/5431/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Gminy Miasta Tarnowa z powierzonym zadaniem organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumień między gminami, 2016, załącznik do Uchwały Nr XXVII/281/2016 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 8 września 2016 r., Dz. Urz. Woj. 2016.5401. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2016/5401/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Miasta Nowego Sącza, 2014, załącznik do Uchwały Nr LXIV/607/2014 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 18 marca 2014 r., Dz. Urz. Woj. 2014.2169. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2014/2169/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego dla Zakopanego na lata 2017–2025 z kierunkiem do 2030 r., 2017, załącznik do Uchwały Nr XXXIV/524/2017 Rady Miasta Zakopane z dnia 18 maja 2017 r., Dz. Urz. Woj. 2017.3845. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2017/3845/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego na obszarze Gminy Kęty oraz Gmin, które powierzyły Gminie Kęty jako organizatorowi zadania planowania rozwoju, organizacji i zarządzania w zakresie regularnego przewozu osób w publicznym transporcie zbiorowym tj. Andrychów, Osiek i Porąbka, 2015, załącznik nr 1 do Uchwały Nr XII/88/2015 Rady Miejskiej w Kętach z dnia 24 września 2015 r., Dz. Urz. Woj. 2015.5908. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2015/5908/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan „Zrównoważonego Rozwoju Publicznego Transportu Zbiorowego” na obszarze Związku Komunalnego Gmin „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu na lata 2013–2023, 2012, załącznik do Uchwały Nr LXXXVIII/318/2012 Zgromadzenia Związku Komunalnego „Komunikacja Międzygminna” w Olkuszu z dnia 22 listopada 2012 r., Dz. Urz. Woj. 2013.391. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2013/391/ [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego w województwie małopolskim, 2014, załącznik do Uchwały Nr LVI/908/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 października 2014 r., Dz. Urz. Woj. 2014.6255. Dostępne na: http://edziennik.malopolska.uw.gov.pl/legalact/2014/6255/ [data dostępu: 30.07.2020 r.].
Plan zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego Związku Komunalnego „Komunikacja Międzygminna” w Chrzanowie, 2017, tekst jednolity ustalony na podstawie: Dz. Urz. Woj. 2014.1152 i Dz. Urz. Woj. 2017.917. Dostępne na: http://zkkm.pl/!data/Plan-transportowy/Plan_transportowy.pdf [data dostępu: 31.07.2020 r.].
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczące praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2006/2004. Dostępne na: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX%3A32011R0181 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, Dz. U. z 2020 r. poz. 1062. Dostępne na: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20190001696 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1944 z późn. zm. Dostępne na: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20110050013 [data dostępu: 24.07.2020 r.].
Źródła internetowe:
Eurostat: Struktura ludności i starzenie się społeczeństwa:
https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Population_structure_and_ageing/pl [data dostępu: 29.07.2020].